Όταν μιλάμε για επένδυση, μιλάμε συχνά για μετοχές. Οι μετοχές είναι πιθανό να αποτελούν το μεγαλύτερο μέρος του επενδυτικού σας χαρτοφυλακίου για τα περισσότερα επενδυτικά σας χρόνια.
Τα ομόλογα, τα οποία είναι γενικά λιγότερο επικίνδυνα αλλά και λιγότερο ανταποδοτικά, είναι πιο σημαντικά όσο πλησιάζετε στη συνταξιοδότηση. Αλλά τα ομόλογα μπορούν να είναι ένα χρήσιμο μέρος της επένδυσης σε οποιαδήποτε ηλικία, επομένως είναι σημαντικό να κατανοήσετε πώς λειτουργούν — ακόμα κι αν δεν έχετε πολλά από αυτά επί του παρόντος. Ας ρίξουμε μια ματιά στα ομόλογα και γιατί πρέπει να τα προσέχουμε ιδιαίτερα αυτές τις μέρες.
Απόδοση και κόστος
Εάν σκοπεύετε να κρατήσετε το ομόλογο μέχρι να ωριμάσει, πιθανότατα θα θέλετε να εξετάσετε την απόδοσή του, η οποία είναι απλώς μια εκτίμηση του πόσα χρήματα θα κερδίσετε από την επένδυση. Για παράδειγμα, ας υποθέσουμε ότι έχετε ένα 30ετές ομόλογο 10.000 ευρώ με ετήσιο επιτόκιο 5 τοις εκατό. Αυτό θα σήμαινε ότι θα λαμβάνετε 500 ευρώ ετησίως. Αυτή είναι η ετήσια απόδοση του ομολόγου. Λέγεται και «ονομαστικό» κέρδος. Υπάρχει ένας άλλος παράγοντας που καθορίζει πόσα χρήματα κερδίζετε από ένα ομόλογο, και αυτός είναι η τιμή. Ας υποθέσουμε ότι ο ιδιοκτήτης του παραπάνω ομολόγου των 10.000 ευρώ αποφασίζει να πουλήσει το ομόλογο πριν από τη λήξη για 9.000 ευρώ – ίσως επειδή η εταιρεία έκδοσης παλεύει να επιβιώσει ή επειδή τα επιτόκια πρόκειται να αυξηθούν. Ο αγοραστής του ομολόγου θα συνεχίσει να λαμβάνει τόκους με βάση την ονομαστική αξία του ομολόγου (10.000 ευρώ). Αυτές οι πληρωμές τόκων είναι σταθερές. Έτσι, ο αγοραστής λαμβάνει τις ίδιες πληρωμές, αλλά επειδή ο αγοραστής πλήρωσε λιγότερα για το ομόλογο, η απόδοση είναι 5,55 τοις εκατό. (500 Eur/ 9.000 Eur= 0,0555 ή 5,55 τοις εκατό). Όταν ένα ομόλογο πωλείται για περισσότερο από την αξία έκδοσής του, ακούμε συχνά τους ανθρώπους να λένε ότι διαπραγματεύεται με “premium”. Αν πουλάει λιγότερο από την αξία έκδοσης, πουλά με «έκπτωση». Σε γενικές γραμμές, οι άνθρωποι τείνουν να βρίσκουν ομόλογα που πωλούνται με έκπτωση επειδή οι αποδόσεις τους είναι υψηλότερες.
Γιατί οι τιμές ανεβαίνουν και πέφτουν;
Η τιμή των ομολόγων επηρεάζεται σε μεγάλο βαθμό από τα επιτόκια. Το επικρατούν επιτόκιο, δηλαδή το επιτόκιο των ομολόγων που εκδόθηκαν τη συγκεκριμένη χρονική στιγμή, μπορεί να κάνει οποιοδήποτε άλλο ομόλογο να φαίνεται περισσότερο ή λιγότερο ελκυστικό στους επενδυτές. Για να το δείξουμε αυτό, ας υποθέσουμε ότι έχετε ένα 30ετές ομόλογο με επιτόκιο 5 τοις εκατό, αλλά τα επιτόκια αυξάνονται και τώρα κατά μέσο όρο είναι 6 τοις εκατό. Επειδή το επιτόκιο του ομολόγου σας είναι τώρα κάτω από τον επικρατούν μέσο όρο, είναι λιγότερο ελκυστικό για τους επενδυτές. Επομένως, εάν θέλετε να πουλήσετε το ομόλογο, ίσως χρειαστεί να μειώσετε την τιμή, ώστε οι επενδυτές να έχουν την ίδια απόδοση. Το αντίθετο ισχύει επίσης. Όταν τα επιτόκια πέφτουν, οποιοδήποτε ομόλογο με υψηλότερο επιτόκιο γίνεται πιο ελκυστικό και μπορεί να έχει υψηλότερη τιμή. Ο πληθωρισμός είναι γνωστό ότι επηρεάζει έμμεσα τις τιμές των ομολόγων επειδή συνοδεύεται από υψηλότερα επιτόκια. Οι τιμές των ομολόγων επηρεάζονται επίσης έμμεσα από την απόδοση της χρηματιστηριακής αγοράς. Όταν το χρηματιστήριο πάει καλά, οι άνθρωποι τείνουν να συρρέουν σε μετοχές και τις δυνατότητές τους για υψηλότερες αποδόσεις, γεγονός που με τη σειρά του μειώνει τη ζήτηση και τις τιμές των ομολόγων. Ωστόσο, σε περιόδους οικονομικής δυσπραγίας, οι επενδυτές συχνά συρρέουν στη σχετική ασφάλεια των ομολόγων και ως αποτέλεσμα οι τιμές μπορεί να αυξηθούν.
Γιατί έχει σημασία τώρα
το 2018 Οι αποδόσεις των ομολόγων αυξήθηκαν και η απόδοση του 30ετούς ομολόγου αυξήθηκε από περίπου 2,8% στην αρχή του έτους σε 3,1% στα τέλη Μαΐου. Η απόδοση του 10ετούς ομολόγου είναι πάνω από 2,9%, από 2,4%. Στις αρχές του 2018. Υπάρχουν πολλοί λόγοι για τους οποίους οι αποδόσεις αυξήθηκαν, αλλά γενικά έχουν να κάνουν με την εμπιστοσύνη στην οικονομία και στο χρηματιστήριο. Οι αποδόσεις των ομολόγων αυξάνονται αντιστρόφως με τις τιμές. Έτσι, οι υψηλές αποδόσεις υποδηλώνουν ασθενή ζήτηση για ομόλογα, η οποία μειώνει τις τιμές.
